Reis Ethiopië 2012 |
|||
terug naar routebeschrijving |
naar eerste dag |
Informatie over Ethiopië
|
Geografie
Ethiopië bestaat voor het grootste
deel uit het uitgestrekte en relatief vruchtbare Ethiopisch
Hoogland, dat van noord naar zuid doorsneden wordt door de Grote
Slenk. Het Ethiopisch Hoogland vormt het omvangrijkste aaneengesloten berggebied van het Afrikaanse continent. Het gebied ligt vrijwel in zijn geheel boven de 1500 meter en de bergtoppen bereiken hoogten van ca. 4600 meter. De hoogste berg van Ethiopië is de Ras Dashan, die 4620m hoog is. Het laagste punt is de Denakildepressie met -125 meter. (NAP?) Het Ethiopisch Hoogland begon rond 75 miljoen jaar geleden omhoog te komen, toen magma vanuit de aardmantel een deel van de zeer oude aardkorst van het Afrikaanse kraton optilde. De opening van de Grote Slenk zorgde er voor dat het Ethiopisch Hoogland in drie delen werd verdeeld. Hiervan worden twee delen als het huidige Ethiopisch Hoogland gezien en het derde deel betreft het gebergte in het zuiden van het Arabisch Schiereiland, wat geologisch deel uitmaakt van het zeer oude Ethiopisch Hoogland. Deze slenk vormde ook de Rode Zee en de Golf van Aden, en scheidde Afrika en Arabië van elkaar. Rond 30 miljoen jaar geleden,
vormde er zich een vloedbasaltplateau, bestaande uit meerdere
lagen basalt. In een latere fase van deze periode vonden er ook
grote explosieve, calderavormende vulkaanuitbarstingen plaats. In het Ethiopisch Hoogland
ontspringt de Blauwe Nijl (in het Tanameer), die samen met de
Witte Nijl en de eveneens in Ethiopië ontspringende Tekeze-rivier
de Nijl vormt. |
|
Geschiedenis
Volgens legendes is de
mensheid in het huidige Ethiopië, toen het keizerrijk van Aksum
genoemd, ontstaan. Daarna werd het land gedoopt tot Abessinië,
een naam die je nog veelvuldig tegenkomt op reis door het
land. Eeuwen later, in 1896 versloeg het land het aanvallende Italië, is Ethiopië het enige niet-gekolonialiseerde land in Afrika. In 1916 kwam edelman Ras Tafari aan de macht, Ras betekent generaal of hertog. Als in 1930 Keizer Haile Selassie wordt benoemd, is deze zeer populair op het gehele Afrikaanse continent en later ook in de rest van de wereld. In 1935 wordt het land wederom aangevallen door Italië, deze keer overwinnen de troepen van Mussolini. De Britten winnen het terug in 1941. De Ethiopiërs noemen dit een tijdelijke bezetting en geen kolonisatie, iets waar ze trots op zijn. Diverse Italiaanse namen en invloeden komen wel voor in het straatbeeld. Haile Selassie vervolgt zijn regentschap en als de Keizer Jamaica bezoekt, waar de voormalige slaven het land Ethiopië adoreren en beschouwen als hun oorsprong, wordt hij gezien als de reïncarnatie van Jezus. Zijn naam zal voor altijd verbonden zijn aan de rastafari-beweging, beroemd geworden door Bob Marley en andere rastazangers. De veelgebruikte kleuren van de rasta’s, geel, rood en groen, zijn afgeleid van de Ethiopische vlag. In de jaren zeventig vinden diverse staatsgrepen plaats en wordt Haile Selassie gevangen genomen, hij overlijd in 1975. Het land wordt een dictatuur en pas sinds de jaren negentig is er sprake van een stabiel bestuur. Wel voert het land door de jaren heen vele (burger)oorlogen met de eigen bevolking en de buurlanden Eritrea en Somalië. Nu is het land officieel democratisch en zijn er in 2005 verkiezingen gehouden. De uitslag wordt echter betwist, zowel door de oppositie als door internationale waarnemers. Het heeft geleid tot vele onrusten in dat jaar, maar nu is het er rustig in het land. Ethiopië is op zijn minst 2000 jaar onafhankelijk en is daarmee het oudste onafhankelijke land in Afrika en één van de oudste in heel de wereld |
Stammen in Ethiopië
De
Bana stam die nog een bijna volledig traditioneel leven
leidt, leeft in het meest vruchtbare deel van de
afgelegen en moeilijk bereikbare Omo Vallei. Zij leven voornamelijk van het vee dat zij houden, maar omdat ze niet vaak hoeven te verkassen hebben ze ook de mogelijkheid om gewassen te verbouwen, voornamelijk sorghum. De kleine dorpjes bestaan uit enkele verwante families. Hun hutjes, die een beetje op tenten lijken, staan in een grote cirkel opgesteld, met een eenvoudige omheining eromheen. 's Avonds en 's nachts verblijven de kuddes koeien en geiten midden in de cirkel. Het
is een zeer opvallende stam, vanwege de opvallende
kapsels van zowel mannen als vrouwen, en het feit dat ze nog in
dierenvellen rondlopen |
De Mursi stam
is, zelfs voor de Omo vallei, een afgelegen wonende
stam die meer bekend is als de lipschotel stam, vanwege de enorme
schotel van klei die vrouwen als decoratie in hun onderlip
dragen. Het is een primitieve stam, ietwat schuw voor buitenstaanders. Zij vertonen vaak agressief gedrag, en het stokvechten vormt een onmiskenbaar onderdeel van hun cultuur. Voorheen kenden de Mursi geen geldeconomie. Bezit werd veelal gedeeld, of er was sprake van ruilhandel. Totdat de toeristen kwamen, en plots geld boden om foto's te nemen. En met dat geld kan men maar moeilijk omgaan. Over de beroemde lipschotels van klei gaan verschillende verhalen. De grootte van de schotel zou de grootte van de bruidsschat bepalen, of hij zou zijn geïntroduceerd om de interesse van slavenhandelaren te voorkomen. De meeste verhalen kunnen waarschijnlijk naar het land der fabelen verwezen worden. De lipschotel dient vooral om zich te onderscheiden van andere stammen, en omdat de Mursi mannen het gewoon mooi vinden. Ook de Mursi leven vooral van hun vee, en leiden een semi-nomadisch bestaan. De hutjes hebben een ronde vorm, met kleine ingangen. Eigenlijk hebben ze wel wat weg van een iglo. Het dagelijks leven in de dorpjes concentreert zich rond het vee voor de mannen, en rond het maken van eten voor de vrouwen. |
De Hamar stam is
uiterlijk bijna identiek aan de Bana. Maar het meest bijzondere
aan deze stam zijn de unieke rituelen, zoals het springen over
een rij koeien Hamar vrouwen dragen soms een metalen plaat op hun voorhoofd, wat bij de Bana stam niet voorkomt. Verder worden er meer gele en rode kralen in de kettingen gebruikt, hoewel die bij de Bana ook wel eens voorkomen Wanneer een jonge man een bepaalde
leeftijd bereikt dient hij het koeienspring ritueel te ondergaan om volwassen
te worden. Dat geeft hem vervolgens het recht om te trouwen, vee
te bezitten, en kinderen te krijgen. Een ander aspect van de ceremonie
is de zweepslagen voor de vrouwen. De vrouwelijke familieleden
van de man vragen aan de Maza om geslagen te worden. |
De Dorse stam
komt van oorsprong uit het zuiden van Ethiopië. Rond
de stadjes Arba Minch en Chencha, ten westen van de Chamo en
Abaya meren in de Grote Rift Vallei zijn hun dorpjes te vinden.
Het is hier bergachtig gebied, tot een hoogte van wel 4000
meter. De tropische bossen in dit gebied hebben grotendeels plaatsgemaakt voor landbouwgronden. Dit was van oorsprong dan ook de belangrijkste bron van inkomen voor de Dorze. Vanwege de schaarste van landbouwgrond, is men rond 1900 echter grootschalig overgegaan op het weven, als hoofdinkomsten bron. Zij hebben deze techniek echter niet zelf ontwikkeld, maar geleerd van de Gojjam stam, waarmee zij sinds de 15e eeuw op voet van oorlog leefden. Veel wevers trekken met hun ezelskarren door heel Ethiopië om hun geweven waren te verkopen. En zij zijn ook de vervaardigers van de nationale kledij van Ethiopië, de Shamma, een zeer fijn geweven witte katoenen doek. Meest opvallende kenmerk van een Dorze dorp zijn de hoge hutten, in de vorm van een bijenkorf. De hutten zijn gemaakt van lange bamboepalen. Deze worden stevig in de grond gegraven en bovenaan bij elkaar gebonden. Bamboe is echter gevoelig voor rotten, en bovendien gewild als voedsel voor termieten. Vandaar dat de onderkant van de hutten na verloop van tijd verwijderd wordt. De hut wordt dus iets kleiner, en verplaats naar een ander plekje. De hutten blijven zo een lange tijd, gemiddeld veertig jaar, in gebruik, totdat ze te klein zijn om nog in te wonen. Rond de bamboepalen wordt de hut
geweven van bamboerepen, en bladeren van de Ensete plant. Deze
plant wordt ook wel de valse bananenboom genoemd, omdat hij erg
lijkt op een bananenboom, maar geen bananen levert. |
De Dassanech stam
telt zo'n 48.000 leden die, sinds zij werden verjaagd van de
oevers van Lake Turkana (KE) en uit het betwiste gebied op het
drielandenpunt, leven in het uiterste zuiden van Ethiopië, in
de semi-woestijn laagvlakte langs het delta van de Omorivier,
bij de grenzen van Soedan en Kenia. Zij leven in een erg barre omgeving en worden door, uiterste droogte en overstromingen getroffen, met malaria en tseetseevliegen als toemaatje. Maar ze hebben zich, wonderbaarlijk wel, aan deze onherbergzame omstandigheden weten aan te passen. Ze worden wel beschouwd als één van de armste stammen uit de regio, hun vee is hun grootste rijkdom maar door de aanhoudende droogte kunnen zij hun vee nauwelijks in leven houden. Daarom zijn vele stamleden overgeschakeld naar het vissen. De koepelvormige hutjes waarin ze wonen zijn vervaardigd van allerlei materialen - tot plastic en metalen golfplaten toe - op een frame van takken. Het ziet er niet uit, maar deze kunnen in een no-time worden afgebroken en elders worden opgezet, wanneer ze genoodzaakt zijn te verkassen. Veel vrouwen hebben een band, als van een horloge, over het voorhoofd hangen tot over de neusbrug, een stokje door de onderlip en een soort veren hoedje op het voorhoofd Bij deze stam is de besnijdenis van meisjes nog heel normaal. |
De
Borana stam komt voor in het zuiden van Ethiopië, Noord Kenia
en in delen van Somalië. Er zijn diverse subgroepen (bijv. de
Guji) die ook tot de Borana behoren. In totaal gaat het om
miljoenen mensen. Het is een herdersvolk, halfnomaden die rondtrekken met hun dromedarissen en wonen in grashutten. Zij leven van melk, geitenvlees en de verkoop van vee De vrouwen dragen heel kleurrijke doeken en metalen halskettingen. Bij deze stam leeft de gewoonte van veediefstal en van strijd met de naburige nomaden nog heel sterk. Wanneer een jonge man een man van de andere stam ombracht was dit een daad die respect verdiende. Hij kreeg daarvoor een speciale band om de bovenarm. |
de Erbore stam Deze stam woont in kleine nederzettingen in het savanne gebied van de Omo vallei. De dorpjes bestaan uit een tiental hutjes van leem met rieten dak. De stam leeft heel geisoleerd en heeft nog nauwelijks contact met de moderne wereld. Er zijn ongeveer nog maar 4.500 Erbore over. Ze wonen tussen de plaatsen Turmi en Weyto. Het gebied van de Erbore grenst aan dat van de Hamer, maar die stam heeft nog 60.000 leden. De Erbore werden vaak in de pan gehakt door de Hamer en hebben zich teruggetrokken in twee dorpen die dicht bij een politiepost en administratief centrum liggen. Hier zijn ze veilig voor de Hamer. De Erbore onderscheiden zich door hun sieraden, bijzonder zijn de aluminium 'horlogeband-achtige' kettingen |