Wilgenfamilie (Salicaceae)

vorige blad

volgende blad

Salicaceae, de wilgenfamilie, is een familie van tweezaadlobbige planten. In traditionele zin telde deze familie twee à drie geslachten, waarvan voor Nederland twee geslachten belangrijk zijn: te weten wilg (Salix) en populier (Populus). Wereldwijd zijn er circa driehonderd soorten wilgen en circa vijfendertig soorten populieren.

Salix, de wilg, is een bladverliezende boom met verspreide bladstand. De knop heeft één knopschub. De bloeiwijze van de wilg heeft de vorm van een katje en groeit uit de zijknoppen van een eenjarige twijg. De wilgenkatjes zitten of staan. Wilgen zijn pioniersplanten, die langs rivieren met name ontkiemen in ooibossen op de grens van land en water.
Volwassen wilgen komen voor als kruipplanten van 5 cm hoog, struiken en bomen tot 25 m hoog.

Salix alba, de schietwilg, is een zeer snel groeiende boom die tot 30 m hoog wordt. De zilverig behaarde, verspreid staande bladeren zijn vier of meer keer zo lang als breed. De bladrand is vlak en de zijnerven aan de onderzijde springen niet uit.
De schietwilg bloeit in april en mei. De schutbladen zijn geelgroen en niet gevlekt. De bloeiwijzen zijn katjes, die tegelijk met de bladeren verschijnen. De schietwilg is tweehuizig: de katjes bestaan of alleen uit mannelijke bloemen of alleen uit vrouwelijke. De stijlen en stempels van de vrouwelijke bloemen zijn kort en de helmknoppen van de mannelijke katjes zijn geel. De vrouwelijke bloemen hebben één honingklier en de mannelijke twee.
De vrucht is een doosvrucht en de zaden hebben een haarkuif.

Salix viminalis, de katwilg of teenwilg, is een plant uit de wilgenfamilie die van nature voorkomt in Europa en Azië. Ze komen voor in grienden en aan rivieroevers. Ook worden ze soms geknot en vormen dan een knotwilg.
De katwilg vormt meestal een struik, maar kan ook een boom vormen, die tot 6 (10) m hoog kan worden. De verspreid staande, lange, gegolfde, matgroene bladeren van de katwilg verschijnen direct na de bloei en zijn aan de rand naar beneden omgerold. Ze zijn 10-25 x 0,5-1,5 cm breed en hebben een zijdeachtig behaarde onderkant. De bladsteel is 0,5-1,5 cm lang.

Salix babylonica, de treurwilg,  is een boom van de wilgenfamilie (Salicaceae). De treurwilg kan een hoogte bereiken van meestal 10 tot 15 meter. De glanzend bruine takken zijn hangend, vandaar ook de naam treurwilg. De bladeren zijn ongeveer 5-10 cm lang. De bovenkant van het blad is groen en de onderkant blauwachtig groen.

Salix babylonica 'Tortuosa', de Krulwilg, Kronkelwilg of Chinese wilg is een boom die behoort tot het geslacht wilg en is afkomstig uit het noordoosten van China
De boom wordt tot 12 m hoog. De takken en twijgen zijn bochtig gedraaid. De gekrulde bladeren zijn smal, lichtgroen en ongeveer 4 à 10 centimeter lang en 1 à 2 cm breed. 
De bloemen worden in de lente gevormd. De kronkelwilg is tweehuizig met de mannelijke en vrouwelijke bloemen op afzonderlijke bomen.

Populus, populier, ook wel poppel of peppel, is een geslacht van loofbomen uit de wilgenfamilie. De snelgroeiende populieren kunnen tot 40 m hoog worden. De maximale leeftijd van de populier ligt op ongeveer tweehonderd jaar.

Populus nigra, de zwarte populier, is een plant uit de wilgenfamilie. Het is een boom die van nature voorkomt in vrijwel heel Europa, Noord-Afrika, Centraal-Azië en West-Azië. Het gebied strekt zich naar het noorden uit tot aan de 64e breedtegraad. De boom kan 100 tot 150 jaar oud worden en soms tot 300 jaar.
De boom kan tot 35 m hoog worden met afstaande takken en een brede, onregelmatige kroon. De bast is donkergrijs tot zwart met een diep, x-vormig gegroefde schors en veel knobbels en vergroeiïngen. De geelgrijze twijgen zijn rond en glad en hebben kleverige, roodachtige knoppen.
De afwisselend geplaatste 5–8 cm lange en 6–8 cm brede, ruitvormige bladeren hebben een spitse top en een ronde, 2–6 cm lange bladsteel. De bladrand is getand. De bovenkant van het blad is donkergroen en de onderkant groen. Bij het uitlopen rond half april tot begin mei is het blad groen tot bruingroen.
De zwarte populier is tweehuizig (er zijn aparte mannelijke en vrouwelijke bomen) en bloeit in Nederland in maart-april. De bloeiwijze is een 10 cm lang, hangend katje dat meestal voor het uitlopen van het blad verschijnt. Mannelijke bloemkatten hebben 6-30, paarse meeldraden. Ze vallen spoedig af na het loslaten van het stuifmeel, dat vervolgens door de wind wordt verspreid. De vrouwelijke katjes blijven na de bestuiving tot in mei en juni hangen.

Populus alba, de witte abeel of zilverpopulier, komt van nature voor in Midden- en Zuid-Europa en in het midden en het westen van Azië. Sinds de zeventiende eeuw komt de soort voor in Nederland.
De witte abeel kan tot 30 m hoog worden. De schors is glad en grijswit bij jonge bomen, later wordt deze zwart en ruw aan de voet en vlekkerig daarboven. Op de schors komt een ruitvormige tekening voor. De twijgen en knoppen zijn dichtbezet met wit, wollig haardons.
De tot twaalf centimeter lange en tot tien centimeter brede bladeren aan de langloten zijn drie- tot vijfdelig gelobd en hebben een grof getande rand. De bladstelen zijn 3–4 cm lang. De bloemen van de witte abeel ontluiken in april vóór de bladeren. De mannelijke katjes zijn 4–8 cm lang, hebben een karmozijnrode kleur en zijn grijs behaard. De vrouwelijke katjes zijn bleekgroen of groenachtig geel.

vorige blad

volgende blad