Maagdenpalmfamilie (Apocynaceae)

vorige blad

volgende blad

Apocynaceae, de maagdenpalmfamilie, is een familie van tweezaadlobbige planten. Het zijn vaak grote bomen uit het tropisch regenwoud, maar ook struiken en lianen. In gematigde streken komt ook een aantal kruidachtige planten voor. Deze planten bevatten melksap en veel soorten zijn bij inname giftig.
Het verspreidingsgebied is grotendeels tropische tot warmere gematigde streken. Planten van het geslacht Apocynum werden door Indianen gebruikt voor de vervaardiging van vezels. Meerdere geslachten leveren rubber, weliswaar van mindere kwaliteit dan dat van de rubberboom

Adenium obesum, de woestijnroos, een plant uit de maagdenpalmfamilie (Apocynaceae), komt van nature voor in droge gebieden in Oost-Afrika, van Ethiopië tot Zuid-Afrika. De plant bevat giftig melksap dat als pijlgif gebruikt.. Hij heeft meerdere vlezige, houtachtige stammen die tot 1 m of zelden tot 3 m hoog worden. Hij slaat al het water dat hij nodig heeft op in zijn dikke stam. De bast is glad en grijs. De bladeren staan aan de takeinden samengedrongen. Ze zijn langwerpig met de grootste breedte nabij de top, 7-12 cm lang, 3-8 cm breed, afgerond of met een klein topspitsje, iets vlezig, aan de bovenkant glanzend donkergroen en aan de onderkant lichter groen en dof.
De bloemen staan in groepen aan de top van de tijdens de bloeitijd meestal bladerloze takken. De bloemen zijn 5 cm breed. Ze bestaan uit een lange kroonbuis, die aan de binnenkant meestal geelachtig is met roze strepen en vijf kroonslippen die wit met een roze rand of roze met een karmijnrode rand kunnen zijn.

Calotropis is een giftige plant. De actieve bestanddelen zijn uscharine, calotoxine, calactine en calotropine.  Wanneer ze worden ingesneden, leveren de bladeren en de stengel een dik, melkachtig sap op dat werd gebruikt als pijlgif. Crownflower-keratitis is een zeldzame aandoening en is meestal het gevolg van accidentele oculaire blootstelling aan het sap.

Calotropis procera, de Sodomsappel, is een soort uit de maagdenpalmfamilie. Het is een altijd groene, overblijvende struik of kleine boom, die voorkomt in Noord-Afrika, tropisch Afrika, West-Azië, Zuid-Azië en Indochina. Oorspronkelijk afkomstig uit de Dode Zee woestijn
Het vruchtvlees van de Apple of Sodom bevat een melkachtige nectar die gebruikt werd door de oude stammen om geneesmiddel te maken om hiermee verschillende medische aandoeningen te behandelen.

Calotropis gigantea , de kroon bloem , is een soort van Calotropis inheems in Cambodja , Vietnam , Bangladesh , Indonesië , Maleisië , de Filippijnen , Thailand , Sri Lanka , India , China , Pakistan , Nepal  en tropisch Afrika.
Het is een grote struik, tot 4 m.hoog,  bevat melkachtig latex en heeft clusters van wasachtige bloemen die wit of lavendelkleurig zijn. Elke bloem bestaat uit vijf puntige bloembladen en een kleine "kroon" die vanuit het midden oprijst en de meeldraden vasthoudt. De plant heeft ovale, lichtgroene bladeren en melkachtige stengel .

Thevetia peruviana, de gele oleander of Peruaanse rinkelboom, is een plant uit de maagdenpalmfamilie. Het is een rijkvertakte, groenblijvende struik of kleine boom met een bossige kroon, die tot 10 m hoog kan worden. De gele oleander komt van nature voor in de tropen van Midden- en Zuid-Amerika. Tegenwoordig is de soort wereldwijd in de tropen ingeburgerd.
De plant bloeit in de tropen het hele jaar door met bloemen die slechts een dag openblijven. De gele of minder vaak oranje, sterk geurende bloemen zijn alleenstaand of staan met enkele bijeen aan het einde van de twijgen. Ze zijn 3-7 cm lang en hebben een smalle, maar plotseling verwijdende, trechtervormige kroonbuis en vijf breed afgeronde, tot 4 cm lange, schroefvormig gedraaide, elkaar overlappende kroonslippen.

Pachypodium lamerei, de Madagaskarpalm, is een plant uit de Maagdenpalmfamilie. De soort is endemisch in Madagaskar.
De boom kan 6 meter hoog worden. De donkergroene bladeren zijn rond de 25 centimeter lang en rond de 3 centimeter breed, met een bladsteel van 3 tot 4 centimeter en een duidelijke witte hoofdnerf. Deze bladeren vallen uit in het droge seizoen. Op de stam bevinden zich doornen van 6,25 cm.
De geurende bloemen zijn hermafrodiet en hebben vijf witte kroonbladeren. Deze bloemen bevinden zich aan de top van de boom.

Alstonia scholaris, de blackboard tree of devil's tree, is een groenblijvende tropische boom in de maagdenpalmfamilie, inheems in het zuiden van China, tropisch Azië en Australië. Alstonia scholaris is een grote boom die tot 40 m hoog groeit. De rijpe schors is grijsachtig. De bovenzijde van de bladeren zijn glanzend, terwijl de onderkant grijsachtig is. Bladeren komen voor in kransen van drie tot tien bladen. De leerachtige bladeren zijn ovaal aan de top afgerond. De bloemen bloeien in de maand oktober, zijn wit en buisachtig, 6-10 mm en zeer geurig. De zaden zijn langwerpig en eindigen met plukjes haren 1,5-2 cm.

Nerium oleander, de oleander, is een plant uit de maagdenpalmfamilie. Het is een rijk vertakte, bossige, 2-6 m hoge struik of boom die giftig melksap bevat in alle vegetatieve delen. De bladeren staan meestal in kransen van drie tot vier stuks; in zeldzame gevallen zijn ze tegenoverstaand. Ze zijn leerachtig, 10-22 cm lang, toegespitst en aan de basis in de steel versmald. De middennerf is opvallend dik en de zijnerven zitten dicht op elkaar en lopen parallel.
De geurige bloemen groeien in veelbloemige schermen. De bloemkroon is wit tot rozerood of geel van kleur, 3-4 cm breed en opgebouwd uit een trechtervormige bloembuis en vijf scheef afgesneden, wielvormig uitgespreide, in de knop gedraaide kroonslippen. In de keel zit een bijkroon van vijf getande of ingesneden aanhangsels. De kelk is vijftallig en aan de binnenkant dicht met klierharen bezet. De meeldraden zitten boven in de kroonbuis vast, maar steken niet uit.
De vruchten zijn langwerpige, 8-18 cm lange, roodachtig bruine, rechtopstaande doosvruchten die bij rijpheid openklappen. De zaden dragen een lange, bruine haarkuif.

Catharanthus roseus, de roze maagdenpalm, is endemisch in Madagaskar maar is ook in andere delen van de wereld geïntroduceerd. De plant  is van huis uit meerjarig

vorige blad

volgende blad